موتورهای الکتریکی یکی از مهمترین محرک‌های برق در کارکردهای روزمره‌ی ما با محصولات مختلف هستند. این قطعات، به شدت به میزان جریان برقی که از آن‌ها رد می‌شود، حساس هستند و در صورتی که جریان عبوری از آن‌ها، از حد معینی بالاتر باشد، احتمال ایجاد اختلال در کارکرد آن‌ها بالا است. این اختلال حتی می‌تواند به سوختن موتور نیز منجر شود. برای جلوگیری از وقوع چنین اتفاقی، محصولات مختلفی در بازار وجود دارند. از جمله بی متال و کنترل بار. کنترل بار با توجه به مزایایی که نسبت به بی متال دارد، مشتریان بیشتری هم در بازار دارد. در این مقاله درباره‌ی کنترل بار، نحوه‌ی کارکرد آن و رله کنترل بار صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
کنترل بار چیست؟
داخل تابلو برق پلاستیکی یا صنعتی، تجهیزات مختلفی وصل می‌شود. برای جلوگیری از عبور جریان اضافی از این محصولات، از کنترل بار استفاده می‌شود. در صورت ایجاد اضافه بار، کنترل بار، جریان را در مدار قطع می‌کند. در خروجی این دستگاه، یک رله قرار دارد. قطع و وصل بودن این قطعه، نشانگر وضعیت برق در شبکه است. از این رو به آن رله کنترل بار نیز می‌گویند. کنترل بار دارای دو مدل کنترل بار تک فاز و سه فاز می‌باشد.
مشخصات کنترل بار
محصول کنترل بار، در مدارهای برقی و جعبه تقسیم دارای برخی مشخصات است. در ادامه برخی از مهمترین این مشخصات و تنظیم کنترل بار را بررسی می‌کنیم:
- در چینش قطعات، رله کنترلبار، بعد از کنتاکتور قرار می‌گیرد.
- دارای پیچ تنظیم جریان است. رنج کنترل بار نیز مشابه با بی متال و کلیدهای حرارتی است.
- مانند تایمر صنعتی، برخی از کنترل بارها دارای تنظیمات تاخیر در وصل و تاخیر در قطع هستند.
- کنترل بار دیجیتال، دارای نمایشگر جریان، نشانگر خطا و نشان‌دهنده‌ی اضافه بار است.
- گفتیم که یکی از محصولاتی که کارکرد مشابهی با رله بار دارد، بی متال است. در موتورها، رله بار می‌تواند جایگزین این محصولات شود.
- عمر مفید آن بسیار بالا است و می‌تواند برای مدت طولانی بدون استهلاک الکتریکی، به خوبی کار خود را انجام دهد.
- عملکرد دقیقی دارد و برای دقت عملکرد خود، وابسته به دمای محیط نیست (دمای محیط می‌تواند عملکرد بی متال را دچار اختلال کند).
- برخی رله بارها دارای دو حالت کارکردی قفل‌شونده و اتوماتیک هستند که می‌تواند در شرایط مختلف به کار بیاید.
- کنترل بار، قبل از قطع خروجی، حالت خط را نیز نمایش می دهد.
توجه برای کسب اطلاع بیشتر درباره بی متال و نحوه کارکرد آن می‌توانید به مقاله ( بی متال چیست و چگونه کار می‌کند ) مراجعه نمایید.
کاربرد رله کنترل بار
رله کنترل بار، دارای سه ترانس جریان داخلی است. این ترانس‌ها، جریان هر فاز را مانند آمپرمترهای انبری اندازه‌گیری می‌کنند. سپس اندازه‌ی به دست‌آمده، با جریانی که توسط کاربر تنظیم شده است، مقایسه می‌شود. در صورتی که جریان هر کدام از این خط‌ها، از مقدار خروجی بیشتر شد، رله خروجی فعال‌شده و مدار را قطع می‌کند.
در صورتی که از رله کنترل بار برای موتور استفاده شود، برای این که دقت عملکرد دستگاه بالاتر رود، یک پیچ تنظیم زمان تاخیری نیز به مدار اضافه می‌شود تا جریان استارت موتور، باعث نشود رله بار جریان مدار را قطع کند. می‌توان از کلید خلا هم به عنوان کنترل بار استفاده کرد (برای آشنایی بیشتر با کاربرد این محصول، می‌توانید مقاله «کلید خلا چیست؟» را مطالعه کنید).
خطاها و نحوه عیب یابی کنترل بار
کنترل بار دیجیتال، با توجه به این که دارای نمایشگر است، امکانات بیشتری برای نمایش خطا دارد. در صورتی که در کار رله بار اختلالی ایجاد شد، یا به طور کلی قطع شد، روی نمایشگر، پیغام خطایی به نمایش در می‌آید. سپس چراغ مربوط به خطای مورد نظر، روشن می‌شود (یا به صورت ثابت یا چشمک‌زن). در ادامه معنی این پیام‌های خطا را بررسی می‌کنیم:
- در صورتی که رله بار بر اثر افزایش جریان قطع شود، پیغام Lod روی نمایشگر مشاهده می‌شود. همچنین چراغ OL نیز روی آن روشن می‌شود.
- در صورتی که رله بار بر اثر کاهش جریان قطع شود، پیغام Unc در نمایشگر مشاهده می‌شود و چراغ UL نیز روشن خواهد شد.
- در صورتی که رله بر اثر عدم تقارن جریان‌ها قطع شود، می‌توانید روی نمایشگر، پیام Ubc را مشاهده کنید. چراغ مربوط به این خطا هم A% است که پس از نمایش خطا، روی کنترل بار روشن می‌شود.
در صورتی که هر کدام از حالت‌های بالا حین عملیات کنترل بار به وقوع پیوست، می‌توانید سیستم را ریست کنید. برای این کار کافی است که به صورت همزمان، دکمه‌های + و – را روی کنترل بار فشار دهید. همچنین برای ریست کردن دستگاه، می‌توانید یک بار جریان تغذیه را قطع و وصل کنید.
نحوه نصب کنترل بار سه فاز
برای این که کنترل بار را روی مدار خود نصب کنید، کافی است که سه سیم حامل جریان فازها را از سه کانال مجزای رله عبور دهید. سپس ترمینال‌های ۱۵ و ۱۶ را در مدار فرمان کنتاکتور به صورت سری نصب کنید. از ترمینال ۱۸ هم می‌توانید برای دستگاه‌های هشداردهنده هنگام قطع استفاده نمایید. تغذیه‌ی دستگاه نیز توسط دو ترمینال a1 و a2 انجام می‌شود. توجه کنید که جهت عبور جریان از داخل کانا‌ل‌ها، تاثیری روی کارکرد آن نخواهد داشت. شما می‌توانید این رله را هم برای مدار‌هایی سه فاز نصب و هم طریقه نصب کنترل بار تک فاز آموزش ببینید.
طریقه نصب کنترل بار میکرومکس
به این مدل از کنترل بار میکرومکس و یا میکروالکترونیک می‌گویند که بسیار ساده و نصب و تنطیم آسانی دارد.همچنین این رله می‌تواند به راحتی از الکتروموتور‌های سه فاز در برابر اضافه بار و قطع فاز محافظت نماید. برای نصب این کنترل رله میکرومکس 3 مرحله وجود دارد :
- نصب مکانیکی
- سیم بندی مدار قدرت
- سیم بندی مدار فرمان
برای دریافت قیمت و مشاوره‌ی رایگان برای انتخاب محصول، می‌توانید با متخصصان فروش الکتروکارینا تماس حاصل فرمایید. تیم فروش ما تلاش دارد تا بهترین تجربه‌ی خرید را برای شما عزیزان رقم بزند.
