در ساختمان‌ها، وسایل برقی گوناگونی به صورت همزمان در حال فعالیت است. این وسایل، هر کدام با توجه به نوع کارکردشان، برای سازگاری با میزان‌های خاصی از جریان برق ساخته شده‌اند. با توجه به طبیعت برق، طی حرکت آن می‌توان انتظار داشت که برخی اوقات، تحت شرایط خاصی، نوساناتی در جریان آن وجود داشته باشد. این نوسانات، با این که تا حد زیادی غیر قابل کنترل هستند، اما می‌توانند آسیب‌های شدیدی به دستگاه‌های برقی وارد کنند. برای همین است که برخی ابزارهای اتوماتیک در بازار وجود دارد که با این نوسانات سازگار است. کلید اتوماتیک، یکی از این ابزار است. انواع این محصول را در بازار، با نام‌های ACB، MCCB و MCB هم می‌شناسند.
تفاوت بین کلید اتوماتیک و غیر اتوماتیک
کلیدهای برق را به طور کلی می‌توان به دو دسته‌ی اتوماتیک و غیر اتوماتیک تقسیم کرد. کلیدهای غیر اتوماتیک مانند کنتاکتور ، به صورت دستی روشن و خاموش می‌شوند. در عوض کلیدهای اتوماتیک، با توجه به شرط‌های خاصی که بعضا می‌توان آن‌ها را برای دستگاه تعریف کرد، می‌توانند جریان را قطع و وصل کنند. تفاوت اصلی بین این دو نوع از کلیدها، وجود رله کنترل بار است. در ساختار کلیدهای اتوماتیک، معمولا رله هم دیده می‌شود. علاوه بر این، استفاده از کلید اتوماتیک، مزایای زیر را هم نسبت به انواع غیر اتوماتیک آن دارد:
- بعد از قطع مدار در هنگام بروز خطا، کلید اتوماتیک بلافاصله در حالت آماده به کار قرار می‌گیرد.
- در برخی از مدل‌های کلید اتوماتیک، کنتاکت‌های فرعی تعبیه شده است که باعث می‌شود وضعیت کلید، با استفاده از چراغ سیگنال موجود در اتاق فرمان، قابل مشاهده باشد.
- اگر از کلید اتوماتیک، در یک مدار اتصال کوتاه‌شده استفاده کنیم، رله‌ی اضافه جریان، به سرعت مدار را قطع می‌کند.
الان که تا اینجا اومدی دیگه وقتشه درباره گلند پلاستیکی مطالعه کنی.
انواع کلید اتوماتیک
با یک گشت و گذار ساده در بازار محصولات و تجهیزات برقی می‌توان متوجه شد که کلیدهای اتوماتیک، به دو دسته‌ی کامپکت و هوایی تقسیم می‌شوند. ویژگی‌ها و مشخصات هر کدام را در ادامه به طور مختصر بررسی می‌کنیم.
کلید اتوماتیک کامپکت (Mccb)
کامپکت در زبان انگلیسی، به معنای جمع و جور می‌باشد. این نوع کلیدهای اتوماتیک هم به خاطر ابعاد کوچکتری که دارند، با این نام شناخته می‌شوند. استفاده از کلید اتوماتیک کامپکت، که نام MCCB هم شناخته می‌شود، در تابلو برق صنعتی یا تابلو برق پلاستیکی، جای کمتری اشغال می‌کند. با توجه به این که جنس بدنه‌ی این نوع از کلیدها، از پلاستیک تزریق‌شده می‌باشد، در صورت بروز خرابی، امکان تعمیر آن‌ها وجود نخواهد داشت.
اگر از لحاظ قدرت قطع جریان مقایسه کنیم، کلیدهای کامپکت، قدرت بیشتری نسبت به کلید در ریل مینیاتوری دارند. اما در مقایسه با کلید اتوماتیک هوایی، قدرت قطع آن‌ها پایین‌تر است. رنج جریانی این محصولات، تا ۱۲۵۰ آمپر را پشتیبانی می‌کند. مکانیزم حفاظت در مقابل اضافه بار هم از طریق رله حرارتی صورت می‌گیرد. برای محافظت مدار در برابر اتصال کوتاه هم رله مغناطیسی در کلیدهای اتوماتیک کامپکت استفاده شده است.
کلید اتوماتیک هوایی (ACB)
این دسته از کلیدهای اتوماتیک هم جریان‌های بین ۶۳۰ تا ۶۳۰۰ آمپر را پشتیبانی می‌کنند. در بازار، این محصول را با نام ACB هم می‌شناسند. یکی از ویژگی‌های بارز کلید اتوماتیک هوایی، استفاده از یک محفظه‌ی برزرگ جرقه‌گیری است. این محفظه، برای خاموش کردن جرقه‌های ناشی از قطع جریان‌های بال استفاده می‌شود. جنس این محفظه، از ازسیلیس یا آزبست است که به صورت لایه به لایه ساخته شده. این ساختار باعث می‌شود تا در صورت بروز جرقه، جرقه‌های بزرگ، به جرقه‌های کوچکتر تقسیم شود. در این صورت کنترل و خاموش کردن جرقه، کار راحت‌تری خواهد بود.
کلیدهای اتوماتیک را می‌توان بر اساس فاکتور قالبیت تنظیم نیز به دو دسته تقسیم کرد. این دو دسته عبارتند از: کلید اتوماتیک قابل تنظیم و غیر قابل تنظیم.
تجهیزات جانبی کلید اتوماتیک
با توجه به شرایط خاص هر پروژه و نیازهای مد نظر، برخی از لوازم جانبی در بازار وجود دارد که می‌تواند روی کلید اتوماتیک سوار شود. این قطعات دارای کاربردهای خاصی هستند. در ادامه، برخی از پر استفاده‌ترین آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
- رله شنت تریپ: این رله، در دو مدل ولتاژی AC و DC موجود است. این قطعه، در صورتی که ولتاژ مدار، بین ۷۰ تا ۱۱۰ درصد ظرفیت نامی آن باشد، مدار را قطع می‌کند. کنتاکت‌های کمکی که روی این رله قرار دارند، می‌توانند برای مانیتورینگ در اتاق فرمان مورد استفاده قرار بگیرند.
- رله افت ولتاژ: این رله، در شرایطی که ولتاژ مدار کوچکتر مساوی ۷۰ درصد باشد، فرمان قطع کلید را صادر می‌کند. همچنین در شرایطی که مدار در حال راه افتادن است، از وصل شدن کلید در ولتاژهای پایین جلوگیری می‌نماید. انواع اصلی این رله که در بازار وجود دارند، رله با تاخیر و بدون تاخیر هستند.
- موتور الکتریکی: با استفاده از این قطعه، می‌توان کلید را از راه دور قطع و وصل کرد.
- واحد محدودکننده جریان: در صورتی که نیاز به افزایش قدرت قطع کلید داشته باشیم، می‌توان از این ابزار استفاده کرد.
- کنتاکت‌های کمکی: این کنتاکت‌ها، با پل‌های اصلی قطع و وصل می‌شوند. همچنین می‌توان از این کنتاکت‌ها، برای مانیتور کردن وضعیت کلید هم استفاده کرد.
