اکثر ما می‌دانیم رله‌ها و کنتاکتورها هر دو یک کلید کنترل شده الکتریکی هستند که برای روشن یا خاموش کردن منبع تغذیه در مدارهای الکتریکی استفاده می‌شوند و از جریان اضافه‌بار جلوگیری می‌کنند. عملکرد اصلی رله و کنتاکتور مشابه هم است و معمولاً در کاربردهای صنعتی و تجاری استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های زیادی بین آنها وجود دارد که الکتروکارینا در این مقاله تمام شباهت‌ها و تفاوت‌های قابل توجه بین کنتاکتور و رله را برای شما ارائه می‌دهد.
کنتاکتور چیست؟
کنتاکتور یک سوئیچ الکترومغناطیسی است که برای قطع و وصل اتصالات بین منبع تغذیه و بار الکتریکی طراحی شده است. در عمل، کنتاکتورها معمولا برای کنترل دستگاه‌های پر‌مصرف استفاده می‌شوند، چراکه آنها برخورد و اتصالات سنگینی را ارائه می‌کنند تا سوئیچینگ ایمنی را در مدارهای پر‌قدرت فراهم سازند.
عملکرد یک کنتاکتور، هنوز هم به واسطه یک سیم‌پیچ (به نام شیر برقی) کنترل می‌شود. این سیم‌پیچ زمانی‌که توسط یک منبع برق AC انرژی می‌گیرد، کنتاکت‌ها را می‌بندد و اجازه عبور جریان را می‌دهد. همچنین کنتاکتور، دارای یک پوششی به نام حذف کننده یا سرکوب کننده قوس است. این قطعه قوس‌های به‌وجود آمده به واسطه بارهای سنگین را قطع می‌کند، یعنی زمانی که بارهای سنگینی (اضافه بار) وارد مدار شوند و ایجاد قوس زیادی در کنتاکتورها کنند، سرکوب کننده قوس جریانات سنگین را قطع می‌کند.
کلید کنتاکتور با توجه به نوع بار و کاربردشان از چندین کنتاکت تشکیل شده است. به طور کلی، این کنتاکت‌ها معمولاً کنتاکت‌های باز (NO) هستند، با این حال، یک کنتاکتور می‌تواند برای هر دو اتصال: NO (معمولا باز) و NC (معمولا بسته) طراحی شود.
نیاز است از این کلید دربرابر خطرات ناشی از اتصالی، حرارت بالا و فرسودگی که توسط گردوغبار و رطوبت شدید ایجاد می‌شود محافظت گردد، اینکار از گذشته تا به امروز به واسطه جعبه‌های بسته‌ای که با نام جعبه تقسیم شناخته می‌شوند، انجام می‌گیرد.
یکی از کاربردهای معمولی که به واسطه کنتاکتورها انجام می‌گیرد، استارت‌هایی است که برای روشن و خاموش کردن وسایل الکتریکی مانند موتورها، چراغ‌ها و … استفاده می‌شود.
مزایا کنتاکتور
- مقرون به صرفه
- نصب و نگهداری آسان
- ظرفیت بارگذاری بالایی دارد.
- از نظر اندازه جمع و جور است.
- عملکرد سریعی در قطع و وصل کردن مدار دارد.
- می‌تواند در دماهای متفاوتی (بسیار پایین یا بسیار بالا) کار کند.
- گرمای زیادی از خود تولید نمی‌کند و نیازی به خنک کننده ندارد.
کاربرد کنتاکتور
- راه اندازی و کنترل موتورهای الکتریکی
- انرژی دهی سیستم‌های روشنایی و …
- انرژی دهی به بارهای مقاومتی بانک‌های خازن
- کنتاکتور پرکاربردترین عنصر در عملکرد موتورها و سایر وسایل برقی است.
رله چیست؟
رله، یک کلید کنترل شده الکتریکی است که توانایی روشن یا خاموش کردن مدار را دارد و یکی از مهم‌ترین قطعات مورد استفاده در تابلو برق پلاستیکی می‌باشد. رله ها، بسته به کاربردشان می‌توانند چندین کار را انجام دهند. از این قطعه می‌توان به عنوان یک کلید برای روشن و خاموش کردن وسایل و یا به عنوان یک تقویت کننده، برای تبدیل جریان‌های کوچکتر به جریان‌های بزرگتر استفاده کرد. همچنین می‌توان از رله برای کنترل کردن مدارهایی با امواج الکتریکی کم‌توان یا زمانی که چندین مدار باید توسط یک سیگنال واحد کنترل شوند استفاده کرد.
مزایا رله
- سرعت بالا در سوئیچینگ
- اندازه کوچک و عمر طولانی
- می‌توانند چندین آمپر را تحمل کنند
- رله کنترل بار ها می‌توانند بین مدار AC و DC تغییر حالت دهند.
- این قطعه نیازی به روشن یا خاموش کردن دستی کاربران ندارد و عملیات را به صورت خودکار انجام می‌دهد.
کاربرد رله
- عملکردی ایمن ایجاد می‌کند
- از سیستم‌های الکتریکی در برابر ولتاژ یا جریان بیش از حد مجاز محافظت می‌کند
- رله، در کاربردهای مختلفی استفاده می‌شود؛ از مصارف تجاری و صنعتی گرفته تا محصولات خانگی و مصرفی. این کاربری‌ها شامل سیستم‌های کنترل روشنایی، سیستم‌های حفاظتی در الکترونیک، رابط‌های کامپیوتری، لوازم حساس، کنتاکتورهای فرمان، موتورهای کنترل، مخابرات و … می‌شود.
تفاوت‌های بین رله و کنتاکتور
بین رله‌ها و کنتاکتورها تفاوت‌های بسیار زیادی وجود دارد، اما ما در این بخش به بعضی از تفاوت‌های اساسی این دو قطعه می‌پردازیم.
1 – مخاطبین کمکی
- در کنتاکتورها، کنتاکت‌های کمکی (NO یا NC) برای انجام عملکرد متفاوتی که وابسته به کنترل کنتاکتور است، استفاده می‌شود. کنتاکت‌های کمکی می‌توانند طبق نیاز کنتاکتور، به طور معمول باز یا بسته باشند.
- در صورتی که یک رله معمولی هیچ تماس کمکی ندارد.
2- ظرفیت بار و ولتاژ
دومین تفاوت بین رله و کنتاکتور این است که هر دو در ظرفیت بار الکتریکی متفاوتی کاربرد دارند.
- رله‌ها با بارهای الکتریکی در محدوده حدود 10 آمپر یا کمتر از آن استفاده می‌شوند. ولتاژ رله‌ها تا 250 ولت می‌رسد.
- کنتاکتورها معمولاً برای سوئیچینگ بارهای بیشتر از 10 آمپر استفاده می‌شوند. کنتاکتورها تا 1000 ولت رتبه بندی می‌شوند.
3- سرکوب قوس
- از آنجایی که کنداکتور‌ها، بارهایی با توان بالا را حمل می‌کنند، وجود یک مهارکننده قوس در این سیستم الزامی است.
- و بدلیل اینکه رله‌ها برای کاربردهایی با توان بالا طراحی نشده‌اند، داشتن یک مهارکننده قوس الزامی نیست، به همین دلیل معمولاً از این قابلیت در رله‌ها استفاده نمی‌شود.
4- استانداردهای تماس باز/بسته
- تفاوت بعدی این است که رله‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به هر دو صورت باز و بسته کار می‌کنند، یعنی بر اساس نیاز، در حالت عادی باز یا به طور معمول در حالت بسته قرار می‌گیرد.
- در حالی که کنتاکتورها برای عملکرد در یک پیکربندی معمولی، به صورت باز طراحی شده‌اند. این را می‌توان اینطور بیان کرد که وقتی کنتاکتورها راه اندازی می‌شوند، هیچ اتصالی بین کنتاکتورها با مدار وجود ندارد، در حالی که یک رله می‌تواند مطابق پیکربندی خود با یک مدار، متصل باشد یا ارتباط نداشته باشد.
5- ویژگی‌های ایمنی
- ویژگی ایمنی در رله‌ها و کنتاکتورها، بر اساس قدرت هر دستگاه متفاوت است. از آنجایی که کنتاکتورها بارهای الکتریکی سنگین‌تری را از خود عبور می‌دهند نیاز دارند تا از کنتاکت‌های فنری بهره‌مند باشند، چرا که در زمان عبور ولتاژ قوی، کنتاکت‌های فنری به صورت صد در صد مدار را قطع می‌کنند و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری می‌کنند حتی در زمان قطعی برق نیز این اتصال را قطع می‌کنند و ایمنی کار را بالا می‌برند. پس استفاده از کنتاکت فنری به منزله اطمینان از قطعی برق و مهار بار الکتریکی سنگین است.
- از آنجایی که در رله‌ها از مدارهایی استفاده می‌شود که ظرفیت بار برابر، یا کمتر از 10 آمپر دارند، معمولاً کنتاکت‌های فنری در رله‌ها دیده نمی‌شوند.
شباهت‌های بین رله و کنتاکتور
- همانطور که در مطالب بالا گفته شد، رله‌ها و کنتاکتورها هردو عمل سوئیچینگ (قطع و وصل) مدارها را انجام می‌دهتد.
- و از قطعات مشابهی همچون سیم پیچ الکترومغناطیسی برای قطع و وصل اتصالات، استفاده می‌کنند.
- رله و کنداکتور، هر دو در یک جعبه تقسیم فلزی یا پلاستیکی قرار می‌گیرند تا در برابر خطرات احتمالی در امان باشند.
نتیجه
کنتاکتور و رله، هر دو عملکرد مشابهی را در سوئیچینگ مدارها انجام می‌دهند. تفاوت‌های قابل توجه بین کنتاکتور و رله در مطالب بالا ذکر شده است. با این حال، تفاوت عمده بین این دو دستگاه این است که از کنتاکتور برای کنترل و سوئیچینگ بارهای بیشتر از 10 آمپر و از رله برای سوئیچینگ و کنترل بارهای کمتر از 10 آمپر استفاده می‌شود.
شرکت الکتروکارینا مفتخر است با سال‌ها تجربه در تولید باکس‌های محافظتی، لوله فلکسیبل و دیگر ملزومات برق صنعتی، زمینه بهترین خدمات را به شما ارائه نماید..
